経済学で出る数学

ワークブックでじっくり攻める:応用問題


$3$次の一対比較行列の固有多項式

【問】  $3$次の一対比較行列 \[ A= \begin{pmatrix} 1&a_{12}&a_{13} \\ \frac{1}{a_{12}}&1&a_{23} \\ \frac{1}{a_{13}} &\frac{1}{a_{23}} &1 \\ \end{pmatrix} \] に対して,その固有多項式$\det ({\lambda}E-A)$を求めなさい.

【解答】
$3$次の行列, \[ A= \begin{pmatrix} a_{11}&a_{12}&a_{13} \\ {a_{21}}&a_{22}&a_{23}\\ {a_{31}} &{a_{32}} &a_{33}\\ \end{pmatrix} \] にサラスの公式を使うと,その固有多項式は \begin{eqnarray*} P_A({\lambda})&=&\det ({\lambda}E-A)\\ &=&\left| \begin{array}{ccc} {\lambda}-a_{11}&-a_{12}&-a_{13} \\ -a_{21}&{\lambda}-a_{22}&-a_{23}\\ -a_{31}&-a_{32} &{\lambda}-a_{33}\ \\ \end{array} \right|\\ &=&{\lambda}^3-(a_{11}+a_{22}+a_{33}){\lambda}^2+ \bigl((a_{11}a_{22}+a_{22}a_{33}+a_{11}a_{33})- (a_{12}a_{21}+a_{23}a_{32}+a_{13}a_{31})\bigr){\lambda}\\ &+&(-a_{11})(-a_{22})(-a_{33}) +(-a_{12})(-a_{23})(-a_{31}) +(-a_{13})(-a_{21})(-a_{32})\\ &-&(-a_{11})(-a_{23})(-a_{32})-(-a_{12})(-a_{21})(-a_{33}) -(-a_{13})(-a_{22})(-a_{31}) \\ \end{eqnarray*} である.従って,AHPの一対比較行列に対しては, \begin{eqnarray*} P_A({\lambda}) &=&{\lambda}^3-3{\lambda}^2-\det A \end{eqnarray*} がいえる.
【解答終】

【メモ】
相加平均と相乗平均の大小関係を使うと, \begin{eqnarray*} \det A&=&\left| \begin{array}{ccc} 1&a_{12}&a_{13} \\ \frac{1}{a_{12}}&1&a_{23} \\ \frac{1}{a_{13}} &\frac{1}{a_{23}} &1 \ \\ \end{array} \right|\\ &=&\frac{a_{12}a_{23}}{a_{13}}+\frac{a_{13}}{a_{12}a_{23}}-2\geq 0. \end{eqnarray*} $P_A({\lambda})$を微分すると, $ P_A^{\prime}({\lambda})=3{\lambda}(\lambda -2) $ なので,$\lambda =0, 2$で極値をとる.まとめると, 縦軸切片は$-\det A\leq 0$で,グラフの概形は下図のようになる.

【Further Reading】
小畑・白石「AHPにおける3次と4次の一対比較行列に関する考察」大分大学理工学部研究報告第68号,pp.7-12(2021)
ふろく(2)応用問題 一覧へ